Voel je (nog) beter, probeer intermitterend vasten

Leonardo is arts. Intermittent fasting hielp hem om zich fitter te voelen

De ene behandeling is nog maar net klaar, of de volgende patiënt staat alweer te wachten. Snel gris je een mueslireep uit je tas en haast je je naar de volgende afspraak. Herken je dit scenario? Werken in de zorgsector kan stressvol zijn. Zorgverleners maken lange dagen, waarop ze vaak onregelmatig eten. Het energieniveau kent pieken, maar ook flinke dalen. Dat ondervond Leonardo Claasen. Hij ontdekte ‘intermittent fasting’, oftewel: onderbroken vasten. In dit blog vertelt hij hoe het werkt en hoe het ook jou kan helpen je fitter te voelen.  

Ik wilde altijd plastisch chirurg worden. Toen ik een tijdje bij de cardio-thoracale (hart-long) chirurgie werkte, voelde ik me geleefd. Dat werd wat minder toen ik overstapte op de spoedeisende hulp, maar ook daar raakte mijn dag-en-nachtritme compleet verstoord. Op willekeurige momenten was ik moe, soms plotseling in de ochtend of middag. Lag ik ’s avonds in bed, dan was ik weer klaarwakker. Er werd veel van me verwacht, ik had amper tijd voor andere passies en weinig energie. Inhoudelijk vond ik chirurgie een mooi vak, maar moest het werk ten koste van mezelf gaan? Wilde ik dat wel?

Via TalentCare werk ik nu bij de psychiatrische crisisdienst, gecombineerd met ‘Intensive Home Treatment’ in Almere. Daarnaast heb ik een eigen bedrijf: The Work Embassy. We koppelen horecapersoneel uit het buitenland aan ondernemingen in Nederland. Ik heb een druk bestaan. Hoe ik dat volhoud? Ik haal energie uit mijn werk, maar ook doordat ik me bewust bezighoud met voeding.

Wat is intermitterend vasten?

Anderhalf jaar geleden begon ik me meer te verdiepen in het effect van eten op je welzijn en het ontwikkelen van gewoontes. Op YouTube bekeek ik filmpjes en in de auto luisterde ik naar audioboeken. The Longevity Paradox van Steven Gundry, The Keto Reset Diet van Mark Sisson en de mooiste: Genius Foods van Max Lugavere. Alle kennis die ik tot me nam, wilde ik zelf in de praktijk brengen. Mijn overtuiging: je weet pas of iets voor jou werkt, tot je het zelf uitprobeert.

In meerdere boeken las ik over intermitterend vasten. Dat kun je op verschillende manieren doen. Sommige mensen eten af en toe een hele dag niet, of alleen groente. Ik eet alleen binnen een bepaalde tijdsperiode en heb suiker uit mijn menu geschrapt. Ook koolhydraten eet ik minder, vooral ‘snelle koolhydraten’ laat ik links liggen. Voor de rest eet ik dezelfde hoeveelheid, maar dan in een korter tijdsbestek.

Na het diner eet ik niet meer en de volgende hap neem ik pas weer rond 13.00 of 14.00 uur de dag erna. Het ontbijt sla ik dus over. Zestien uur eet ik niet, acht uur wel. Nu denk je misschien: het ontbijt is toch het belangrijkste eetmoment van de dag? Ik vermoed dat dit idee de wereld in geholpen is door de voedselindustrie: ontbijtgranenproducenten willen hun product verkopen.

Rust in het verteringsproces

Ook het argument dat je stofwisseling pas op gang komt als je ontbeten hebt, is niet per se waar. Je stofwisseling heeft geen extra voeding nodig om geactiveerd te worden. Juist een tijdje niet eten activeert belangrijke processen. Hoe dat werkt? Iedere dag vullen we ons lichaam met bouwstoffen (eiwitten) en brandstoffen (vetten, koolhydraten en suikers). Zo groeit het lichaam. Maar het moet continu hard werken.

Door te vasten, geef je je lichaam even rust in het verteringsproces. Daardoor kan het zichzelf reinigen en de zwakke cellen opruimen. Bij het herhaaldelijk eten van ‘snelle koolhydraten’ over de dag, creëer je veel bloedglucosepieken. Je lichaam probeert deze te corrigeren. Toch wordt er vaak ‘overgecorrigeerd’. Je ervaart dan een dip, bijvoorbeeld de ‘after dinner dip’, door een overschot aan deze suikers. Dit heeft invloed op hoe je je voelt. Minder glucosepieken betekent minder dips, dus voel je je beter gedurende de dag.

Het lichaam gebruikt twee grondstoffen om als energie te verbranden: koolhydraten en vetten. Intermitterend vasten zorgt ervoor dat je lichaam overschakelt naar vetverbranding, wat er weer voor zorgt dat je een stabielere bloedglucosewaarde in je bloed hebt. En je dus energieker voelt.

Beginnen met intermitterend vasten kan moeilijk zijn. Ik heb het rustig opgebouwd, begon niet cold turkey. Het kost meerdere weken om ergens een gewoonte van te maken. In eerste instantie had ik flinke trek als ik ’s ochtends op mijn werk aankwam. Mijn lichaam was gewend aan ontbijt, was in de war. Ook mentaal was het even doorzetten. Al sinds onze geboorte is ons lichaam gewend in de ochtend te eten. Daar zijn we afhankelijk van geworden. Dus moeten we ons even verzetten. Toen ik daar doorheen was, voelde ik me niet alleen beter, ook had ik een stukje onafhankelijkheid gewonnen.  

Betere concentratie en meer focus

Al snel merkte ik de positieve gevolgen van intermitterend vasten. Ik heb minder pieken en dalen in mijn energieniveau en ben minder afhankelijk van eten. Voorheen werd ik tijdens een gesprek met een patiënt weleens afgeleid door de trek, nu niet meer. Ik val sneller in slaap, mijn slaap is dieper en ik heb minder slaap nodig. Daarnaast voel ik me uitgerust, helder, gefocust en alert.

Binnen TalentCare heb ik mijn verhaal verteld over intermitterend vasten en voeding. Meerdere collega’s hebben het ook geprobeerd, net als familie en vrienden. Ik krijg vaak terug dat ze het geweldig vinden. Veel mensen zijn emotie-eters en kampen daardoor jarenlang met overgewicht. Zo is mijn moeder inmiddels ook af van haar verlangen naar suiker en koolhydraten. Als je lang niet eet, is het eerste wat je wilt eten vaak iets gezonds. Een salade, geen donut. Een vriend die last had van het prikkelbare darmsyndroom schrapte tarwe uit zijn dieet en had geen buikpijn meer.

Wetenschappelijke onderbouwing

Ook de wetenschap is positief over intermitterend vasten. Een recent overzicht van het wetenschappelijk onderzoek naar intermitterend vasten in The Annual Review of Nutrition zegt dat “opvallend bewijs uit dieronderzoek en belangrijke aanwijzingen uit menselijke studies” onderstrepen: vasten kan de gezondheid verbeteren. Ook patiënten met diabetes type 2 kunnen baat hebben bij intermitterend vasten, omdat de insulinegevoeligheid sterk verbetert.

Voor zorgverleners is een stabiel energieniveau extra belangrijk. Er wordt veel van je verwacht en de tijdsdruk is groot, dus is het handig als je mentaal scherp bent. Door intermitterend vasten ben je minder vaak chagrijnig (‘hangry’) en waarschijnlijk energieker. Daar profiteren patiënten ook van. De lange, onregelmatige dagen houd je beter vol doordat je minder vaak een dip hebt.

Geen wondermedicijn

Ik zeg niet dat intermitterend vasten een wondermedicijn is of dat je het altijd moet doen. Het heet niet voor niets ‘intermitterend’ vasten, dat betekent dat je het in periodes doet. Ik doe het steeds vaker, maar wil ook niet te extreem worden. Het leven moet wel leuk blijven. Ik ga heus nog wel eens naar de Chinees, ondanks alle suiker in de gerechten, en geniet er ook van.

Intermitterend vasten wil ik aan niemand opdringen. Of het voor jou werkt, weet ik niet. Ik kan alleen voor mezelf spreken. Ik zou zeggen, probeer het eens. Mensen schrijven veranderingen vaak bij voorbaat al af – “Ik heb nu eenmaal ontbijt nodig” – maar dat is enkel een aanname. Wees je bewust van vastgeroeste gewoontes. Al voel je je momenteel prima, wie weet kun je je nog fitter voelen. Ik merk in ieder geval een wereld van verschil. Een after-dinner dip? Geen last meer van. Moeite om in slaap te komen? Ook dat niet meer. Hardlopen op een lege maag? Heerlijk! Het is echt waar, je bent wat je eet.

Wil je meer weten of heb je vragen over intermitterend vasten? Neem contact op met Leonardo.

Michelle Verwijs
Zorgcoördinator

Meer weten?
Neem direct contact met mij op!

Binnen het ontwikkelprogramma van TalentCare is er veel aandacht voor zelfzorg. Het is de basis om met de juiste energie aan het werk te kunnen.